Deelvraag 3

Waarom zou het werken rond (eigen) imperfectie al dan niet een kracht kunnen zijn bij 5-jarige kleuters?

Werken aan imperfectie een kracht?

Uit de observaties van mijn eigen praktijkonderzoek

In totaal werden 35 kleuters geobserveerd. Deze 35 kleuters zitten allemaal in het laatste kleuterklasje en zitten verspreid over twee klasjes. Wanneer ik tijdens mijn eerste week stage de beginsituatie van de kleuters ging observeren merkte ik volgende resultaten:

Link tussen perfectionisme en kracht van imperfectie

Wat we hier voornamelijk kunnen analyseren is dat het % van kinderen die de kracht van imperfectie niet omarmen het grootst is bij kinderen in de gevaarzone wat betreft perfectionisme. Wat betreft de kleuters in deze gevaarzone, hebben we bij geen enkele kleuter geobserveerd dat hij/zij de kracht van imperfectie omarmt. Wat betreft imperfectie ja/neen, dit zien we eigenlijk in alle groepen terugkomen. Het percentage is het laagst bij kleuters met een gezond perfectionisme.

-Enquête leekrachten

Bij een enquête afgenomen bij 50 kleuterjuffen met een brede leeftijdscategorie tussen 20 en 63 jaar waarvan 84% zelf lesgeeft bij 5-jarige kleuters, kwamen volgende resultaten tevoorschijn over wat er niet vergeten mag worden in mijn bundel voor de kracht van imperfectie (luikje met wat wil ik nog kwijt), hebben 9 mensen van de 50 gereageerd dat ze enorm benieuwd zijn naar de bundel en dat het hen ook aanzet om er zelf meer over te weten te komen/ en aan het denken te zetten.

Of zijn er ook gevaren?

Interviews

Uit de interviews blijken ook heel wat gevaren te komen kijken om met perfectionisme/ imperfectie aan de slag te gaan

Uit het interview met Ann Verlooy ervaringsdeskundige perfectionisme>

-Het aanpakken van de perfectionisme van de volwassen staat centraal! Kinderen spiegelen hun gedrag! Als je dit aanpakt gaat het van zelf al beter! Als jij toont hoe je omgaat met fouten dan leren kinderen dit.
Het zit vaak in scholen: het is heel heftig=> schoolbestuur dat zich bewust moet worden/ directies en nadien onderaan. Maar 1 leerkracht die dit in handen neemt is niet houdbaar. Dat is geen vruchtbare aarde.

Uit het interview met Marjan Megens ervaringsdeskundige

-Het is een complexer thema=> dus eerst werken vanuit de basisgevoelens: blij-bang-boos-verdrietig. Belangrijk om eerst hiermee aan de slag te gaan, anders kan het zijn te moeilijk zijn om hierrond te werken.

Uit het interview met lector Tinne van Camp.

-Heel moeilijk om de cultuur van fouten maken te veranderen. In kleuteronderwijs gaat dit wel makkelijker dan bij oudere kinderen om hen hier anders te laten naar kijken.

-Want soms heb je meer achtergrondinfo/ leerkrachten die zelf geen groeigerichte mindset-zelf niet graag fouten maken-of wanneer hun leerlingen fouten maken zichzelf slecht voelen: wanneer je zelf perfectionistisch bent in de klas=> krijgen ze dat over. Wanneer je heel relaxt/ emotioneel reageert geef je dat over. Het kan dus werken, maar er is wel heel wat training nodig bij leerkrachten om het goed te kunnen doen.

Ook in de literatuur herkennen we deze kracht/ gevaren:

Perfectionisme aangekaart in de media: Pieter Lessafer (2015) geeft weer dat heel wat kinderen (zelfs kleuters) symptonen tonen van een burn out door te veel druk/ te weinig vrijheid/ te hoge verwachtingen. Zelfs bij kleuters hebben ouders de neiging om de lat te verhogen en als het niet vanzelf gaat vragen ze externe hulp. Vakbladvroeg (2017) geeft weer dat men in het onderwijs enorm bang is voor leerachterstanden men wilt zo goed mogelijk presteren. Met als oorzaak de politieke verdwazing die het onderwijs wordt opgelegd om prestaties te leveren. Hendrickx, M. (2019): We kunnen leren van het onderwijs in Finland. Het grote verschil tussen België en Finland: alles draait in Finland rond vertrouwen. Stoppen geen tijd in de controle op wat leerkrachten allemaal doen: maar meer tijd in dat elk kind voldoende ondersteund wordt. Dat kinderen in hun authenticiteit komen en blijven. Kinderen leren tevens op een respectvolle en assertieve manier te communiceren: open voor groepswerken/ andere ideeën.

Kracht?

Stefanie Eysselinckx &Marjan Megens (2019):

Verbazend hoe jonge kids druk om perfect te zijn ervaren/ zichzelf opleggen.

Curran, T., & Hill, A. P. (2017-2019): Uit de Meta-analyse Curran en Hill in de periode van 1989-2016: sterke toename van perfectionisme onder jonge studenten (Amerikaanse/ Canadese/ Britse). Schadelijk perfectionisme is een sterke voorspeller van psychopathologie/ verlaagd welbevinden. Dit onderzoek geeft weer dat perfectionisme in de laatste jaren enorm gestegen is en op latere leeftijd: relatie tussen perfectionisme/ burnout en eetstoornissen. (vertaling: Progressiegericht werken (2019)).

Fairweather-Schmidt, A. K., & Wade, T. D. (2015): In lagere school (Interventie onderzoek om perfectionisme tegen te gaan: Zuid Australië bij kinderen tussen 10-13 jaar) perfectionisme verminderen door uitleg te geven over perfectionisme/ gevolgen ervan.(les 1: beschrijving van perfectionisme/ les 2: tips om hiermee om te gaan). Resultaat is een grotere resuctie in psychosociale problemen over tijd dan de groep die de interventie niet kreeg.

Of docht ook gevaren?

-Stefanie Eysselinckx &Marjan Megens (2019): Als KO ben je een rolmodel: erop letten hoe je zelf reageert op fouten. Maak duidelijk dat je ook fouten maakt en hoe jij hiermee omgaat. Durf het te tonen/ de gevoelens. Leer meer complimenten geven over het proces/ niet enkel het product.

Kracht?

Hendrickx, M. (2016):

-Perfectionisme is in=> in wetenschap/ maatschappij is er een groeiende bewustwording van mogelijke gevolgen van perfectionisme.

-Stress en de gevolgen voor onze hersenen: neuropsycholoog dr. Michael Portzky zegt ons lichaam reageert nog net op dezelfde manier als heel lang geleden. Stress zorgt bliksemsnel voor een aantal ingrepen in ons systeem, waardoor we zo alert mogelijk worden en ons lichaam klaar wordt te reageren. Bij hevige stress wordt cortisol aangemaakt: nu blijkt dat een langdurige concentratie vaak de oorzaak is van depressie: de verbindingen tussen de hersencellen (de dendrieten) sterven af, maar gelukkig kunnen ze wel weer aangemaakt worden.

-Heel wat ziekteverschijnselen gaan gepaard met perfectionisme: moe/ hart en vaatziekten/ hoge bloeddruk/ maag-darmklachten.

-Perfectionisme ontstaat vaak in de kleutertijd.

Of doch ook gevaren?

Hendrickx, M. (2016):

-Eerst moet je je eigen perfectionisme bevrijden om kinderen het juiste voorbeeld te kunnen geven.

-Als je kind niet meer vrij en ontspannen in het leven staat: zoek externe hup: coaches,...

-Uiterst moeilijk om perfectionisme grondig te veranderen via onze cognitie. Verlichting brengen werkt wel.

-Het zou geweldig zijn om te kunnen beslissen vandaag ga ik mezelf graag zien en zorgen voor mezelf wanneer ik perfectionisme heb, maar spijtig genoeg laat ons perfectionisme dit niet toe. Werk in stapjes.

Kracht?

Hewitt, P. L., Blasberg, J. S., Flett, G. L., Besser, A., Sherry, S. B., Caelian, C., Papsdorf, M.,

Cassels, T. G., & Birch, S. (2011): E.g. Hamaheck (1978) geeft weer dat veel theorieën de belangrijkheid van perfectionisme bij kinderen hebben onderschat (=taboe).

Of doch ook gevaren?

Brené Brown (2013): Kiezen voor authenticiteit is niet makkelijk=> E. E Commings schreef: niemand anders zijn dan jezelf in een wereld die dag en nacht zijn best doet om je te maken tot alles behalve jezelf is de moeilijkste strijd die een mens ooit zal leveren en ook een strijd die nooit gestreden zal zijn. Jezelf blijven is een van de moedigste dingen die je ooit zal doen.

MAAR OOK:

De theorieën achter het tot stand komen van de activiteitenbundel (enkele voorbeelden)

Met ieder hun eigen kracht en gevaren!